Pogorszenie jakości wody pitnej może być spowodowane zjawiskiem przepływu zwrotnego, w wyniku którego woda z sieci wodociągowej może zostać zanieczyszczona przez wodę powracającą z instalacji wewnętrznej. Taka sytuacja ma miejsce, gdy ciśnienie w sieci wodociągowej spada poniżej poziomu ciśnienia w instalacji wewnętrznej, co może nastąpić np. w wyniku intensywnego poboru wody przez odbiorców lub awarii wodociągu. Może się to również zdarzyć, gdy ciśnienie w instalacji wewnętrznej wzrośnie, np. w wyniku podgrzewania wody lub pompowania jej ze studni.
Zanieczyszczenia wody z sieci wodociągowej - jakie mogą być zagrożenia?
Ochrona sieci wodociągowej jest kluczowa dla zdrowia publicznego, dlatego w budownictwie, przemyśle i gospodarstwach domowych konieczne jest stosowanie odpowiednich urządzeń zabezpieczających oraz regularne kontrole instalacji wodnych. Przepływ zwrotny może prowadzić do przedostania się do sieci wodociągowej substancji szkodliwych, takich jak:
- chemikalia (np. środki ochrony roślin)
- mikroorganizmy (bakterie, wirusy)
- osady i zanieczyszczenia mechaniczne
Przepływ zwrotny to sytuacja, w której woda powraca z instalacji wewnętrznej do sieci wodociągowej, niosąc ryzyko skażenia wody pitnej różnymi zanieczyszczeniami. Zjawisko to stanowi poważne zagrożenie dla jakości wody dostarczanej odbiorcom i może prowadzić do problemów zdrowotnych oraz uszkodzenia infrastruktury wodociągowej.
Aby zabezpieczyć sieć wodociągową przed przepływem zwrotnym i wtórnym skażeniem wody, stosuje się odpowiednie urządzenia zabezpieczające, zgodnie z normą PN-EN 1717 “Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach wodociągowych oraz ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniu przez przepływ zwrotny”. Do najważniejszych rozwiązań należą:
- Zawory zwrotne – proste urządzenia zapobiegające cofaniu się wody w instalacji.
- Zawory antyskażeniowe – specjalistyczne zawory zabezpieczające przed przepływem zwrotnym, stosowane w punktach o wysokim ryzyku skażenia, np. w instalacjach przemysłowych czy budynkach mieszkalnych.
-
Izolatory przepływów zwrotnych – urządzenia bardziej zaawansowane, które zapewniają skuteczniejsze zabezpieczenie.
Izolator przepływów zwrotnych ze strefą obniżonego ciśnienia
z możliwością nadzoru. Wersja standardowa--->>
Izolatory przepływów zwrotnych typu BA posiadają dwa zawory zwrotne, które dzielą urządzenie na trzy strefy: przed wlotowym zaworem zwrotnym, strefa pośrednia, która jest połączona z zaworem spustowym, i za zaworem zwrotnym wylotowym. W każdej ze stref panuje inne ciśnienie. W trakcie normalnej pracy, podczas przepływu, oba zawory zwrotne są otwarte. Ciśnienie po stronie sieci wodociągowej jest wyższe niż w strefie pośredniej. Dwa kolejne stany w których znajduje się urządzenie wyglądają następująco:
- normalna praca izolatora bez przepływu, a więc kiedy oba zawory zwrotne są zamknięte. Ciśnienie po stronie sieci wodociągowej wciąż pozostaje wyższe, o około 14 kPa, niż w strefie pośredniej. W takich warunkach zawór spustowy pozostaje zamknięty (zob.rys.1)
- spadek ciśnienia po stronie wlotowej, a więc sytuacja w której może dojść do przepływu zwrotnego. W tej sytuacji zawory zwrotne wciąż pozostają zamknięte. Różnica ciśnień pomiędzy strefą wlotową, a strefą pośrednią spada poniżej 14 kPa i otwiera się zawór spustowy, opróżniając strefę pośrednią z wody (zob.rys.2)
Zawory antyskażeniowe typu BA są skonstruowane tak aby zawsze ochronić instalację wodociągową, nawet jeżeli z jakiegoś powodu będzie przeciekał jeden z zaworów zwrotnych.
Gdzie powinien być zamontowany zawór antyskażeniowy?
Zgodnie z przepisami prawa, obowiązkowy jest montaż zaworu antyskażeniowego, który powinien zostać zainstalowany na każdym połączeniu wewnętrznej instalacji wodociągowej zimnej wody lub zewnętrznej instalacji wodociągowej na terenie działki budowlanej z siecią wodociągową. W takim przypadku wymagane jest również zainstalowanie zestawu wodomierza głównego. Zawór antyskażeniowy powinien być najlepiej zamontowany w początkowym punkcie instalacji wodociągowej.
Optymalnym miejscem montażu jest odcinek za wodomierzem, od strony instalacji. Wiele osób zastanawia się, czy zawór antyskażeniowy może być montowany w pionie. Odpowiedź brzmi: tak, zawór może być montowany zarówno w instalacjach pionowych, jak i poziomych, pod warunkiem, że przepływ medium odbywa się z dołu do góry. Należy również zapewnić możliwość poboru próbek wody. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., zawór antyskażeniowy musi być zainstalowany za każdym zestawem wodomierza głównego, od strony instalacji.
